του Παναγιώτη Μυλωνά
΄΄ Όλοι σκέφτονται πως θα έπρεπε να είναι ο κόσμος και κανένας δεν σκέφτεται πως θα έπρεπε να είναι ο εαυτός του΄΄ – Λέων Τολστόι
Η λειτουργία του άξονα υποθάλαμος-υπόφυση-επινεφρίδια (HPA axis), αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα λειτουργικά συστήματα του οργανισμού, υπεύθυνο για την εξασφάλιση της ισορροπίας του σώματος (homeostasis), διαδικασία με την οποία διατηρείται μια σταθερή βιοχημική και φυσιολογική ισορροπία στον οργανισμό. Για την λειτουργία αυτού του άξονα, έχουμε αναφερθεί πολλές φορές σε άρθρα στην σελίδα μας www.yourhealthinyourhands.gr και την αναλύουμε διεξοδικά στο βιβλίο ΄΄ Σύνδρομο Κόπωσης Επινεφριδίων ΄΄ (https://iwrite.gr/bookstore/syndromo-kopwsis-epinefridiwn/ ).
Σε όλους μας είναι γνωστή η έννοια του stress (άγχος), όπως και οι πολύ βλαβερές συνέπειες για τον οργανισμό μας από το χρόνιο stress. Ακόμη από την κυοφορία και ανάλογα με τις διατροφικές και συναισθηματικές επιρροές της μητέρας, μπορεί στο έμβρυο να μεταδοθεί μέρος αυτών των στρεσογόνων καταστάσεων.
Tip: Το ελεγχόμενο stress, αποτελεί τμήμα της αυτοάμυνας του οργανισμού (fight or flight response) και είναι ευεργετικό, καθώς κινητοποιεί πολλούς μηχανισμούς αυτοάμυνας και προστασίας του σώματος.
Το χρόνιο stress όμως γίνεται μπούμερανγκ σε όλους αυτούς τους μηχανισμούς, τους εξουδετερώνει και επιφέρει ένα ντόμινο επίπονων συμπτωμάτων στον οργανισμό, προκαλώντας την δυσλειτουργία των επινεφριδίων, των κύριων αδένων για την αντιμετώπιση των στρεσογόνων καταστάσεων. Το stress στον οργανισμό, μπορεί να είναι συναισθηματικό, ψυχολογικό, διατροφικό, φυσικό, περιβαλλοντικό ή και κάποιος συνδυασμός των ανωτέρω.
Tip: Από όποια πηγή και αν προέρχεται το stress στον οργανισμό, τα επινεφρίδια ανταποκρίνονται με τον ίδιο τρόπο, ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσής του.
Οι πηγές προέλευσης του stress είναι αμέτρητες. Αναφέρουμε εν συντομία τις κυριότερες : φόβος, κακή ψυχολογία, αρνητικές σκέψεις και αρνητική αντιμετώπιση της ζωής, ελλιπής διατροφή, έλλειψη ύπνου, έλλειψη άσκησης ή υπερβολική άσκηση, προβληματική σχέση-γάμος, υπερκατανάλωση ζάχαρης-καφεΐνης-λευκών προϊόντων, χρόνιες λοιμώξεις, χρόνιες φλεγμονές, υπερκατανάλωση φαρμάκων, έλλειψη ανάπαυσης, οικονομικά προβλήματα, ανεργία, ο θάνατος αγαπημένων προσώπων, επαφή με τοξίνες και τοξικά προϊόντα, χρόνια έλλειψη βασικών θρεπτικών συστατικών-βιταμινών-μετάλλων από τον οργανισμό.
Tip: Όλες οι στρεσογόνες καταστάσεις, από όπου και αν προέρχονται, προκαλούν stress στον οργανισμό, το οποίο είναι πάντα προσθετικό και συσσωρευτικό.
Tip: Ο κύριος μηχανισμός αντίδρασης και προστασίας του οργανισμού σε όλες τις πηγές που προκαλούν stress, είναι ο μηχανισμός του άξονα υποθάλαμος-υπόφυση-επινεφρίδια (HPA axis).
Tip: Η κόπωση των επινεφριδίων επέρχεται, όταν ο άξονας υποθάλαμος-υπόφυση-επινεφρίδια βρίσκεται εκτός ισορροπίας, με αποτέλεσμα την αδυναμία του οργανισμού να ανταποκριθεί και να ξεπεράσει με επιτυχία οποιαδήποτε στρεσογόνο κατάσταση, ανεξάρτητα από την μορφή προέλευσής της.
Θα εξηγήσουμε πιο κάτω με μεταφορικό τρόπο, το πώς δουλεύει ο μηχανισμός αυτού του άξονα και πως επέρχονται τα διάφορα στάδια της κόπωσης-ανεπάρκειας των επινεφριδίων.
Όλοι μας κουβαλάμε εσωτερικά εκ γενετής ένα συγκεκριμένο και αόρατο δοχείο, διαφορετικής χωρητικότητας και διαστάσεων για τον καθένα μας, το οποίο με τις πολυάριθμες στρεσογόνες καταστάσεις μας, το γεμίζουμε σιγά-σιγά καθ΄ όλη την διάρκεια της ζωής μας με ένα υγρό, το οποίο είναι το stress και το οποίο δεν πρέπει με κανένα τρόπο να κάνει υπερχείλιση του δοχείου, διότι τότε επέρχεται η καταστροφή της υγείας μας και καταρρέει ολόκληρος ο οργανισμός μας. Η χωρητικότητα αυτού του δοχείου μεταβάλλεται από άτομο σε άτομο, ενώ παίζει σημαντικό ρόλο το εάν κάποιος είναι αρνητικός με την ζωή, απαισιόδοξος ή αν είναι large και βλέπει τα πράγματα πάντα με την θετική τους πλευρά και με την ανάλογη αντιμετώπιση.
Θα παρομοιάσουμε τα δυο επινεφρίδια με δυο μικρές αντλίες, τοποθετημένες στην κορυφή των δυο νεφρών, οι οποίες εργάζονται για την διαχείριση του υγρού (stress) εντός του δοχείου. Ο υποθάλαμος και η υπόφυση θα είναι τα δυο φλοτέρ, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με μια μικρή διαφορά επιπέδου. Το πρώτο φλοτέρ (υποθάλαμος), συνδέεται και ενεργοποιεί το δεύτερο φλοτέρ (υπόφυση), η οποία ενεργοποιεί και θέτει σε λειτουργία τις δυο μικρές αντλίες του σώματος (επινεφρίδια).
Tip: Ο μηχανισμός του άξονα υποθάλαμος-υπόφυση-επινεφρίδια (φλοτέρ-φλοτέρ-αντλίες), σκοπό έχει την διατήρηση-ελεγχο του υγρού (stress) εντός του δοχείου, σε ένα επιθυμητό επίπεδο ασφάλειας και όχι πάνω από την μέση, διότι εάν ανέβει επικίνδυνα η στάθμη του υγρού πάνω από αυτό το επίπεδο, ο μηχανισμός αρχίζει να δυσλειτουργεί λόγω υπερφόρτωσης-υπερθέμανσης και μπορεί να επέλθει υπερχείλιση του δοχείου και όλο το υγρό (stress), να χυθεί ανεξέλεγκτα εντός του σώματος, με πολύ δυσμενείς επιπτώσεις για τον οργανισμό.
Κάθε λοιπόν στρεσογόνος κατάσταση από όποια πηγή και αν προέρχεται, προσθέτει και κάποια μικρή ποσότητα υγρού στο συγκεκριμένο δοχείο. Τότε το πρώτο φλοτέρ (υποθάλαμος), αυτόματα ενεργοποιείται και με την σειρά του θέτει σε λειτουργία το δεύτερο φλοτέρ (υπόφυση), με το οποίο είναι συνδεδεμένο. Το δεύτερο φλοτέρ (υπόφυση), δίδει άμεσα εντολή στις δυο μικρές αντλίες (επινεφρίδια), να ξεκινήσει η λειτουργία τους, με σκοπό την ελεγχόμενη απομάκρυνση και διαχείριση του πλεονάζοντος υγρού (stress) από το δοχείο, ενώ ο οργανισμός συντονίζεται με την νέα κατάσταση, ώστε να απορροφήσει αυτή την μικρή ποσότητα του πλεονάζοντος υγρού (stress) και να ενισχυθεί στιγμιαία, προστατεύοντας ταυτόχρονα ολόκληρο τον οργανισμό (fight or flight response). Μετά την απομάκρυνση και τον έλεγχο του πλεονάζοντος υγρού (stress) εξ αιτίας της στρεσογόνου καταστάσεως, τα δυο φλοτέρ (υποθάλαμος-υπόφυση) επανέρχονται στην αρχική τους θέση, ενώ αυτομάτως απενεργοποιούνται οι δυο αντλίες (επινεφρίδια).
Όταν όμως οι στρεσογόνες καταστάσεις είναι συνεχείς και χρόνιες, προκαλούν συνεχόμενη ροή υγρού (stress) εντός του δοχείου. Ο μηχανισμός του άξονα υποθάλαμος-υπόφυση-επινεφρίδια (φλοτέρ-αντλίες), βρίσκονται σε διαρκή λειτουργία. Τότε μπορούν να συμβούν τα ακόλουθα : η συνεχόμενη ροή του υγρού (stress), προκαλεί σταδιακή αύξηση του επιπέδου του εντός του δοχείου. Ο μηχανισμός του άξονα (HPA axis), βρίσκεται συνεχώς στα κόκκινα. Οι αντλίες (επινεφρίδια) δουλεύουν χωρίς διακοπή, απομακρύνοντας και διοχετεύοντας την περίσσεια του υγρού εντός του σώματος. Έχουμε τότε το πρώτο στάδιο της κόπωσης των επινεφριδίων και την αρχή της εμφάνισης μιας σειράς μη ελεγχόμενων και περίεργων συμπτωμάτων στον οργανισμό, λόγω έκχυσης της ποσότητας υγρού (stress) εντός του σώματος (κατάθλιψη, αϋπνίες, απώλεια ενέργειας, έντονη ανησυχία, δυσκολία συγκέντρωσης, προβλήματα μνήμης, υποθυρεοειδισμός, υπέρταση, μη ισορροπημένο σάκχαρο αίματος).
Εάν δεν περιορίσουμε την ροή του υγρού εντός του δοχείου, ελέγχοντας και μειώνοντας τις στρεσογόνες καταστάσεις, η στάθμη του συνεχώς θα ανεβαίνει, ο μηχανισμός του άξονα υποθάλαμος-υπόφυση επινεφρίδια θα βρίσκεται μονίμως σε υπερδιέγερση, ενώ οι δυο αντλίες (επινεφρίδια),θα δουλεύουν ασταμάτητα. Έχουμε τότε το δεύτερο στάδιο της κόπωσης των επινεφριδίων, όπου τα συμπτώματα που αναφέραμε πιο πάνω γίνονται πιο έντονα, ενώ προστίθενται τα προβλήματα πέψης, η εμφάνιση φλεγμονών, η πτώση λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, υπογλυκαιμίες, πόνοι στις αρθρώσεις, πονοκέφαλοι, ανικανότητα συγκέντρωσης, παντελής έλλειψη ενέργειας σε όλες τις δραστηριότητας, συχνουρία, δυσλειτουργία του νευρικού συστήματος.
Εάν δεν πάρουμε ριζικές αποφάσεις ως προς την αλλαγή του τρόπου ζωής μας, τις διατροφικές μας συνήθειες και του ελέγχου όλων των στρεσογόνων καταστάσεων, τα φλοτέρ (υποθάλαμος, υπόφυση) μπορεί να κολλήσουν, οι δυο αντλίες (επινεφρίδια) θα δυσλειτουργούν με πολύ χαμηλή έως μηδαμινή απόδοση, αδυνατώντας να ελέγξουν την συνεχόμενη αύξηση του υγρού (stress) εντός του δοχείου. Προκαλείται τότε η υπερχείλιση αυτού, έχοντας σαν επακόλουθο την εμφάνιση ενός ολέθρου στον οργανισμό, με πολύ πιθανή την μη αναστρέψιμη-επισκευάσιμη βλάβη των αντλιών (επινεφριδίων). Μιλάμε τότε για το τρίτο στάδιο της κόπωσης των επινεφριδίων, η οποία μπορεί να οδηγήσει στην νόσο του Addison (ανεπάρκεια επινεφριδίων), στην οποία καταστρέφεται το 90% του εξωτερικού φλοιού των επινεφριδίων, με το όνομα cortex.
Tip: Ένας από τους πλέον σημαντικούς κανόνες για την εξασφάλιση της άριστης υγείας στον οργανισμό, είναι η επίτευξη της ήπιας λειτουργίας (ρελαντί) των δυο αντλιών (επινεφριδίων), η άριστη συντήρησή τους (ανάπαυση, ποιοτικός ύπνος) και η εύρυθμη λειτουργία του άξονα (HPA axis), με την ενίσχυσή του με θετικά συναισθήματα (αγάπη, χαρά, ελπίδα, αισιοδοξία, ευγνωμοσύνη, συγχώρεση) καθώς και με την θετική αντιμετώπιση της ζωής.
Το ανωτέρω άρθρο στηρίζεται σε μια έμπνευση από το βιβλίο μου με τίτλο ΄΄Σύνδρομο Κόπωσης Επινεφριδίων΄΄, Β΄ Έκδοση, από την εκδοτική iWIrite (https://iwrite.gr/bookstore/syndromo-kopwsis-epinefridiwn/) .
Your Health In Your Hands **
*Όλες οι πληροφορίες και οι έρευνες που αναφέρονται στο άρθρο, δίνονται για ενημερωτικό σκοπό και μόνο και όχι για διάγνωση, αγωγή ή θεραπεία για οποιαδήποτε πάθηση ή αντικατάσταση ιατρικών συμβουλών. Το κάθε ένα άτομο, είναι και ο τελευταίος υπεύθυνος για τις οποιεσδήποτε αποφάσεις που αφορούν την υγεία του.
**Απαγορεύεται η αντιγραφή μερική ή ολική του άρθρου, χωρίς την άδεια του συγγραφέα-ερευνητή .
Πρόσφατα σχόλια