του Μυλωνά Παναγιώτη
Ο Υποθάλαμος (Hypothalamus) είναι ο σπουδαιότερος αδένας του ενδοκρινικού συστήματος του οργανισμού. Η σύνθεση της λέξης Hypothalamus, προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις υπό (hypo) και θάλαμος (thalamus). Βρίσκεται σχεδόν στο κέντρο του εγκεφάλου, κάτω από τον θάλαμο, πάνω από τον αδένα υπόφυση (pituitary) και έχει το σχήμα αμυγδάλου. Αποτελεί τον σύνδεσμο-γέφυρα μεταξύ του νευρικού και του ενδοκρινικού συστήματος του σώματος, δια μέσου του αδένα της υπόφυσης. Παίζει σπουδαιότατο ρόλο στην εύρυθμη λειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος, καθώς και στην εμφάνιση παθήσεων του ενδοκρινικού όπως είναι η κόπωση των επινεφριδίων, η ινομυαλγία, το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, ο υποθυρεοειδισμός, η νόσος Hashimoto. Είναι υπεύθυνος για την διατήρηση της εσωτερικής ισορροπίας του σώματος, γνωστή και ως ομοιόσταση (Homeostasis).
Για να το πετύχει αυτό ο υποθάλαμος, ρυθμίζει πολλές από τις διαδικασίες-λειτουργίες κλειδιά του σώματος, όπως είναι
- η θερμοκρασία του σώματος
- οι παλμοί της καρδιάς
- η πίεση του αίματος
- η ισορροπία των υγρών και των ηλεκτρολυτών του σώματος, συμπεριλαμβανομένης της δίψας
- η όρεξη και το βάρος του σώματος
- η παραγωγή ορμονών οι οποίες διεγείρουν τον αδένα υπόφυση για την παραγωγή νέων ορμονών
- ο ύπνος
- η κόπωση
- οι κιρκάδιοι ρυθμοί (circadian rhythms)
Οι ορμόνες οι οποίες συνθέτονται και παράγονται από τον υποθάλαμο, καλούνται και νευροορμόνες (neurohormones) ή ορμόνες υποθαλάμου (hypothalamic hormones). Οι ανωτέρω νευροορμόνες με την σειρά τους διεγείρουν ή αναστέλλουν την έκκριση των ορμονών της υπόφυσης. Δεν υπάρχει αδένας του ενδοκρινικού συστήματος (θυρεοειδής, επινεφρίδια, πάγκρεας, ωοθήκες, όρχεις), των οποίων η λειτουργία να μην επηρεάζεται από τον υποθάλαμο. Όλες οι ορμόνες οι οποίες παράγονται από τους αδένες του ενδοκρινικού μας συστήματος, ελέγχονται από τον υποθάλαμο. Τυχόν δυσλειτουργία του υποθαλάμου, έχει σαν αποτέλεσμα την διατάραξη της ορμονικής ισορροπίας και αυτή με την σειρά της την δημιουργία πολλών προβλημάτων υγείας, όπως είναι η κόπωση, η πτώση του ανοσοποιητικού συστήματος, η ευαισθησία στις παθήσεις-λοιμώξεις, η κακή λειτουργία του εγκεφάλου, οι χρόνιοι πόνοι.
Ο υποθάλαμος επικοινωνεί με το υπόλοιπο σώμα, μέσω του αυτόνομου νευρικού συστήματος.
Tip : Ο υποθάλαμος ενεργοποιεί το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, στέλνοντας σήματα μέσω των αυτόνομων νεύρων, στα επινεφρίδια.
Ο υποθάλαμος συνεργάζεται στενά με τα επινεφρίδια μέσω της υπόφυσης, δεχόμενος και επεξεργαζόμενος συνεχείς πληροφορίες, δημιουργώντας ένα σύστημα κλειστού βρόγχου, γνωστού ως HPA Axis ή HPA System (Hypothalamus–Pituitary–Adrenal / υποθάλαμος-υπόφυση-επινεφρίδια). H ορμόνη η οποία παίζει τον σπουδαίο ρόλο του μεταφορέα και του επανατροφοδότη πληροφοριών από τα επινεφρίδια προς τον υποθάλαμο και από τον υποθάλαμο προς τα επινεφρίδια, είναι η κορτιζόλη την οποία εκκρίνουν τα επινεφρίδια (λεπτομέρειες στο βιβλίο μου ΄΄Σύνδρομο Κόπωσης Επινεφριδίων (Σύνδρομο Έλλειψης Ενέργειας- Μύθοι & Πραγματικότητα΄΄). Η ισορροπία της έκκρισης της ορμόνης της ζωής της κορτιζόλης, παίζει πρωτεύοντα ρόλο για την διατήρηση της εσωτερικής βιοχημικής και φυσιολογικής ισορροπίας του σώματος, γνωστής και ως ομοιόστασης (homeostasis).
O υποθάλαμος για να εκτελεί τις λειτουργίες του φυσιολογικά, απαιτεί μεγάλες ποσότητες ενέργειας. Έτσι όταν η παραγωγή ενέργειας στο σώμα υστερεί, υστερούν και οι λειτουργίες του υποθαλάμου. Άλλοι παράγοντες οι οποίοι μπορούν να επηρεάσουν την φυσιολογική λειτουργία του υποθαλάμου είναι οι στρεσογόνες καταστάσεις, οι αρνητικές σκέψεις, κάποιο τραύμα, η κόπωση, η θερμοκρασία του σώματος, η θερμοκρασία του περιβάλλοντος, τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα, η πείνα, η δίψα, οι εποχικές αλλαγές, η υπογλυκαιμία, το ψυχολογικό stress, κάποιο σοκ, η ελλιπής παραγωγή ενέργειας στα μιτοχόνδρια των κυττάρων (3).
Tip: Η λειτουργία του υποθαλάμου και της υπόφυσης, είναι πολύ ευαίσθητη στις οποιεσδήποτε δυσλειτουργίες των μιτοχονδρίων των κυττάρων και η κόπωση είναι ενα απο τα συμπτώματα τα οποία εμφανίζονται.
Επίσης η λειτουργία του υποθαλάμου μπορεί να επηρεαστεί από την κακή διατροφή, από την έλλειψη ουσιωδών στοιχείων-βιταμινών από τον οργανισμό, από την ακτινοβολία, από κάποια πληγή-κάκωση, από κάποια εγχείρηση. Αποτέλεσμα της δυσλειτουργίας του υποθαλάμου είναι όπως αναφέραμε η κακή λειτουργία του ενδοκρινικού συστήματος-ορμονών, με την εμφάνιση παθήσεων όπως είναι το σύνδρομο κόπωσης των επινεφριδίων, οι παθήσεις του θυρεοειδούς, ο διαβήτης τύπου 2, οι χρόνιοι πόνοι, η ινομυαλγία, το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.
Ο υποθάλαμος μέσω του ενζύμου AMPK (Adenosine Monophosphate-activated Protein Kinase), διαισθάνεται το επίπεδο της παραγόμενης ενέργειας στον οργανισμό μας και είτε προκαλεί αύξηση στην παραγωγή της γλυκόζης μέσω του HPA axis (βρόγχος υποθάλαμος-υπόφυση-επινεφρίδια), δηλαδή αύξηση στην παραγωγή ενέργειας όταν αυτή είναι χαμηλή, αυξάνοντας ταυτόχρονα την όρεξη είτε συντονίζει-προκαλεί την μείωση της ενεργειακής απόδοσης.
Tip: Ο ιδανικότερος συνδυασμός για την απώλεια βάρους του σώματος, είναι η ενεργοποίηση του ενζύμου AMPK στο συκώτι, στα λιπώδη κύτταρα και στους μυες, ωστε να επιτύχουμε την αύξηση της καύσης του λίπους και την αποθήκευση ενέργειας, με ταυτόχρονη αναστολή του ενζύμου AMPK στον υποθάλαμο, ωστε να έχουμε μειωμένη όρεξη στον ίδιο χρόνο.
Tip: Το stress και η ορμόνη κορτιζόλη διεγείρει την δραστηριότητα του ενζύμου AMPK στον υποθάλαμο, με αποτέλεσμα να έχουμε αυξημένη όρεξη για κατανάλωση θερμίδων, ενώ η ορμόνη κορεσμού η λεπτίνη, αναστέλλει την δραστηριότητα του ενζύμου AMPK στον υποθάλαμο, επιφέροντας μείωση στην όρεξη.
Περισσότερες λεπτομέρειες για την επεναφορά σε φυσιολογική λειτουργία του βρόγχου υποθάλαμος-υπόφυση-επινεφρίδια, στο βιβλίο μου (3)
References
(1) The Fatigue and Fibromyalgia Solution, Jacob Teitelboum, M.D.
(2) Adrenal Fatigue – The 21st Century Stress Syndrome, James L. Wilson, N.D., D.C., Ph.D.
(3) Σύνδρομο Κόπωσης Επινεφριδίων (Σύνδρομο Έλλειψης Ενέργειας)- Μύθοι και Πραγματικότητα του Μυλωνά Παναγιώτη
(4) https://selfhacked.com/blog/natural-ampk-activators/
Your Health In Your Hands**
*Ολες οι πληροφορίες και οι έρευνες που αναφέρονται στο άρθρο, δίνονται για ενημερωτικό σκοπό και μόνο και όχι για διάγνωση, αγωγή ή θεραπεία για οποιαδήποτε πάθηση. Το κάθε ένα άτομο, είναι και ο τελευταίος υπεύθυνος για τις οποιεσδήποτε αποφάσεις που αφορούν την υγεία του.
**Απαγορεύεται η αντιγραφή μερική ή ολική του άρθρου, χωρίς την άδεια του συγγραφέα-ερευνητή .
Πρόσφατα σχόλια